Data: 28 – 29 października 2020 roku
Miejsce: Warszawa, Uniwersytet Warszawski. Zoom.
W ramach piątej odsłony naszej konferencji kontynuowaliśmy_łyśmy debatę zapoczątkowaną podczas konferencji w Gdańsku pytając o to, czym jest polityczność i ideologie pracy. Tym samym wydarzenie wpisze się międzynarodową, naukową dyskusję na temat miejsca pracy we współczesnych debatach publicznych oraz sposobów definiowania pracy – tego co pracą jest, i działań nieuznawanych formalnie za pracę, które jednak przyczyniają się do rozwoju gospodarki. Interesują nas:
- analizy pracy w kontekście przemian politycznych, z uwzględnieniem takich procesów jak rozwój neoliberalizmu i powstających w odpowiedzi na niego populizmów;
- polityczność pracy produkcyjnej i reprodukcyjnej;
- granice i formy polityczności procesu pracy i relacji władzy w miejscu pracy;
- polityczność i sposoby depolityzacji nierówności społecznych (klasowych, genderowych, związanych z pochodzeniem, z wiekiem czy niepełnosprawnością) w miejscu pracy;
- hegemonia w miejscu pracy w kontekście nowoczesnych, post-fordowskich i neofordowskich metod zarządzania (lean production, lean administration) oraz w kontekście roli cyfryzacji w procesie zarządzania;
- ideologie pracy a tożsamości społeczne i świadomość społeczno-ekonomiczna oraz prawna różnych kategorii pracowników, z uwzględnieniem płci, niepełnosprawności, położenia klasowego i pochodzenia;
- polityki i ideologie pracy a problemy reprezentacji interesów pracowniczych (m.in. obywatelskie, klasowe i biznesowe odmiany ruchów pracowniczych);
- ideologie zbiorowych stosunków pracy w warunkach kryzysu;
- przemiany etosu pracy;
- ekonomiczne i polityczne aspekty społecznej odpowiedzialności biznesu (w tym zjawiska greenwashingu i pinkwashingu) a prawa pracownicze;
- rodzaje interesariuszy i ich wpływ na ideologię pracy;
- kultura pracy a prawa pracownicze;
- kształtowanie polityk rynku pracy, polityki publiczne związane z pracą i rola interesariuszy;
- produktywne praktyki konsumentów;
- odmowa pracy jako forma działania politycznego;
- rola socjologii pracy we współczesnym społeczeństwie, ze szczególnym uwzględnieniem kształtowania relacji z różnymi grupami interesu we współczesnym kapitalizmie oraz relacji między socjologią akademicką a stosowaną;
- refleksja nad bezwarunkowym dochodem podstawowym w kontekście nieuniknionego braku pracy dla wszystkich jej poszukujących, rozwoju form pracy nieodpłatnej i konieczności zapewnienia godnych standardów socjalnych wszystkim obywatelom.
W centrum naszych zainteresowań są ideologie pracy rozumiane jako niewypowiedziane, choć obowiązujące reguły kształtujące postawy wobec pracy, normy związane z pracą, oraz dyscyplinujące dyskursy wokół pracy. Ideologie pracy kształtują dyskurs, wskazując jakiego rodzaju działania związane z pracą są normalizowane, a które wskazywane jako nadużycie. Dlatego też interesuje nas funkcjonowanie ideologii pracy na każdym poziomie życia pracowniczego – mikro, mezo i makro. Wiążą się z tym debaty na temat odnowienia teorii procesu pracy i oporu pracowniczego odbywające się na styku socjologii pracy i ekonomii politycznej. Interesują nas tu debaty na temat ideologii menadżerskich oraz kontr-ideologii tworzonych przez stronę pracowniczą. Równorzędnym wątkiem jest dla nas tematyka pracy reprodukcyjnej i napięć związanych z różnorodnością interpretacji aktywności podejmowanych w sferze poza pracą zawodową, które, mimo że nienazywane formalnie pracą, stanowią istotny wkład w funkcjonowanie gospodarki – takie jak praca opiekuńcza, praca afektywna, reprodukcja biologiczna czy praca seksualna. Przyjrzymy się, jak rozumiana jest współcześnie praca reprodukcyjna, jakiego rodzaju aktywności się w niej zawierają i przez kogo jest wykonywana. Interesuje nas także, jakiego rodzaju społeczne mechanizmy sprawiają, że praca wykonywana przez klientów i konsumentów staje się niewidzialna, jak znika pojęcie pracy w ramach gig economy, czym jest zastępowane i w ramach jakich normalizujących procesów. Przedmiotem rozważań będą także działania podejmowane w ramach polityk publicznych związane z zapewnieniem pracy i bezpieczeństwa socjalnego pracownikom oraz gwarancji dochodu, w tym bezwarunkowego dochodu podstawowego.
Całość tematyki ideologii i polityczności pracy interesuje nas w kontekście międzynarodowym i porównawczym, łącząc ją z wymiarami zróżnicowania społecznego takimi jak pochodzenie, płeć, położenie klasowe, niepełnosprawność i inne. Zależy nam na uchwyceniu wielości transnarodowych zależności i podobieństw procesów – przenoszenia ideologii pracy, przemian etosów pracy, wykorzystywania pracy dla bieżących celów politycznych i instrumentalnego podejścia do pracy przez nowopowstające populizmy, oraz wymazywania z debaty publicznej określonych rodzajów aktywności, które nazwać można pracą.
Konferencje z cyklu Społeczne granice pracy / Social Boundaries of Work są wydarzeniami o zasięgu międzynarodowym, z prelegentami z krajów Europy, Azji i Ameryki Północnej. Koncepcja tego cieszącego się międzynarodowym uznaniem cyklu konferencyjnego opiera się na ciągłej dyskusji nad znaczeniem i społecznymi granicami ludzkiej pracy. Organizatorom udało się przez ostatnie lata zebrać różnorodną, wciąż poszerzającą się grupę uczonych z Polski i świata zainteresowanych dynamiką zmian związanych z definiowaniem pracy, znaczeniem pracy oraz praktykami dotyczącymi pracy. Dyskusje odbywają się w kontekście globalnych i europejskich przemian w wymiarze ekonomiczno-społecznym ze szczególnym uwzględnieniem ekspansji liberalnej wersji gospodarki kapitalistycznej oraz jej krytyki.
PROGRAM Social Boundaries of Work 2020
BOOK OF ABSTRACTS Social Boundaries of Work 2020
Dofinansowano z programu „Doskonała nauka” Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego, nr umowy DNK/SP/463947/2020
